Insula – wyspa w mieście

Rzymskie mieszkania

Starożytni Rzymianie mieszkali w budynkach wielopiętrowych nazywanych insula, co dosłownie znaczy wyspa – oddzielona od innej wyspy ulicą lub zaułkiem. W IV wieku n.e. sporządzono spis rzymskich insuli. Znalazło się w nim ponad 46 tysięcy takich budynków.

Jak powstały insule?
Bardzo duża ilość ludzi mieszkających w antycznym Rzymie (w szczytowym okresie ponad milion) spowodowała, że zaczęto budować wysokie, wielopiętrowe domy. Zajmowały one niewielką powierzchnię ziemi, za to mogły pomieścić wielu mieszkańców. Być może trudno to nam sobie dzisiaj wyobrazić, ale takie budynki osiągały wysokość aż do pięciu, a nawet siedmiu kondygnacji, czyli około 20 metrów.

Kto w nich mieszkał?
Insule były budynkami czynszowymi z małymi mieszkaniami, które wynajmowali ludzie niezbyt zamożni. Często kilka osób zrzucało się na czynsz i wynajmowało jedno mieszkanie. Insule budowano w uboższych dzielnicach Rzymu, często z kiepskiej jakości materiałów oraz z drewna. Niestety, ich zastosowanie mogło grozić zawaleniem oraz - w przypadku pożaru, szybkim spłonięciem. 

Insula w Ostii.

Jak wyglądały insule?
Na parterze, za portykiem mieściły się sklepy, a także warsztaty i magazyny. Czasami na najniższym poziomie budynku miał swoje mieszkanie właściciel lub zarządca nieruchomości. Na portykach powstawały długie, kwieciste balkony, dostępne tylko dla osób mieszkających na pierwszym piętrze. Niektóre mieszkania posiadały małe, drewniane balkony, które wraz z ramami okiennymi ozdabiano kwiatami i pnączami. Woda była dostępna tylko na parterze. Im wyżej położone mieszkanie, tym niższy był czynsz. Dlaczego? Z powodu niższego standardu – braku kanalizacji, nie było też komina ani zsypu. 

Przez wieki...
Pod koniec pierwszego stulecia naszej ery, insule zaczęto budować również w rzymskich prowincjach. Coś z tego typu budownictwa zostało przejęte przez kolejne pokolenia, aż do czasów nowożytnych. Ludzie zamieszkali w kamienicach, później w wielopiętrowych blokach i wieżowcach. Gdyby dziś zobaczył je człowiek żyjący w starożytnym Rzymie, pewnie powiedziałby, że przypominają mu… rzymskie insule.

GRAMMATICVS